توسط 
شوره سر یا dandruff را میتوان فرم خفیفی از درماتیت سبوریک دانست که به طور ساده بدلیل پوسته ریزی بیش از حد پوست سر اتفاق می افتد. این بیماری به هیچ عنوان مسری نیست. علایم که میتوان نام برد شامل پوسته پوسته شدن پوست سر، ابرو، ریش وسبیل و همچنین خارش و ریزش مو هستند.
دلایل ایجاد شوره سر
- پوست تحریک شده و چرب سر
- حساسیت پوست سر به محصولات مراقبت از مو
- نشُستن مو با شامپو به اندازه کافی، رعایت‌نکردن بهداشت مو یا باقیماندن شامپو روی موها در حین شستشو
- بروز قارچ‌هایی مانند مخمر مالاسزیا؛ مالاسزیا بیشتر در پوست سر بزرگسالان رشد میکند.
- ابتلا به بیماری‌های پوستی: بیماری‌های پوستی مانند اگزما یا پسوریازیس، وضعیتی التهابی را برای پوست ایجاد می‌کنند که باعث تجمع سریع، خشن و خشک سلول‌های مرده پوست به صورت فلس‌های ضخیم میشود که ما این فلس‌ها را به نام شوره سر می‌شناسیم.
- سن: شوره سر معمولاً از دوران جوانی فرد شروع میشود و تا سنین میان‌سالی او ادامه می‌یابد. این بدان معنی نیست که افراد مسن دچار شوره سر نمی‌شوند. شوره سر برای برخی از افراد میتواند مادامالعمر باشد.
- ابتلا به بیماری‌های خاص: بیماری‌هایی مانند پارکینسون، HIV مثبت یا سایر بیماری‌هایی که بر سیستم عصبی بدن تأثیر می‌گذارند، خطر شوره سر را افزایش می‌دهند.
- عدم تعادل هورمون‌ها به‌خصوص آندروژن‌ها میتواند باعث ایجاد شوره سر شود
- تغذیه نادرست و ناسالم، کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی
- استرس زیاد و تعریق ناشی از آن
- قارچ: دو گونه از قارچ‌ها هستند که باعث شوره سر می‌شوند: مالاسزیا و ستریکتا و مالاسزیا گلوبوسا. این نوع قارچ‌ها برای رشد، نیاز به چربی پوست انسان دارند. روی پوست انسان ساکن می‌شوند و چربی سر را به اسیدهای چرب دلخواه خودشان تجزیه می‌کنند و باعث ایجاد شوره سر می‌شوند.
- کمبود خواب
- آسیب‌هایی که سشوار زدن و فر کردن بیش از حد به مو وارد میکند، همینطور، آسیب‌های ناشی از رنگ کردن و بابلیس کشیدن زیاد مو باعث شوره سر میشود.
شوره سر به دو شکل شوره سر خشک و شوره سر چرب بروز پیدا میکند که تعریف و مشخصات هر کدام از آن‌ها را در زیر خواهیم دید:
انواع شوره سر (شوره خشک و چرب)
- شوره خشک
شوره‌های خشک، لایه‌هایی از پوست سر هستند که سفید، مسطح و قابلدیدن هستند. این لایه‌ها به‌راحتی از پوست سر جدا می‌شوند.
کسانی که به شوره‌های خشک مبتلا هستند، معمولاً مو‌های خشکی دارند و شوره خشک در بیشتر موارد، باعث خارش آزاردهنده‌ای می‌شوند که این خاراندن، روند افزایش و تکثیر را تند‌تر میکند و باعث افزایش شوره سر میشود.
- شوره چرب
در شوره‌های چرب، ذرات کوچک‌تر، گردتر و کمی زردرنگ هستند. این ذرات، به‌صورت ذرات چربی به پوست سر می‌چسبند و جداکردن آن‌ها مثل شوره‌های خشک، کار سادهای نیست و باعث ایجاد زخم روی پوست میشود.
با خاراندن پوست سر، اگر شوره‌ها از نوع چرب باشند، فرد دچار ریزش شدید مو میشود و به همین دلیل بهتر است از خاراندن سر در این شرایط، اکیداً خودداری کنید.
راههای پیشگیری از شوره سر
بهترین درمان، پیشگیری است و قبل از ابتلا به هر بیماری یا عارضه‌ای، بهتر است از وقوع آن جلوگیری کنیم. شوره سر، عارضه خطرناکی نیست اما درمان آن میتواند دشوار و زمان‌بر باشد، به همین دلیل، پیشگیری از شوره سر میتواند موضوع مهمی باشد. در زیر، چند روش برای پیشگیری از شوره سر آمده است:
۱. پیشگیری از کم آبی بدن
میزان نوشیدن میتواند بر مشکل شوره سر شما تأثیرگذار باشد. اگر آب موردنیاز بدنتان، تأمین باشد، احتمال اینکه دچار شوره سر شوید، کاهش پیدا میکند. نوشیدن ۸ تا ۱۰ لیوان آب در روز را فراموش نکنید. همینطور، از میوه‌ها، سبزیجات سرشار از آب هم استفاده کنید و از نوشیدن زیاد قهوه و چای پرهیز کنید.
۲. رژیم غذایی‌تان را اصلاح کنید
به‌منظور پیشگیری از شوره سر، در رژیم غذایی‌تان، مواد غذایی سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳، روی و ویتامین B6 را جا بدهید. از جمله این مواد میتوان به جوانه گندم، سبوس، گردو، جگر، فلفل، ماهی، سیب‌زمینی، بادام‌هندی، تخم‌مرغ، زیتون و سبزی‌های خام اشاره کرد.
به‌خاطر داشته باشید که حتماً از مصرف غذاهای بسیار تند یا شیرین و بسیار چرب پرهیز کنید.
۳. در معرض نور خورشید قرار بگیرید
نور خورشید باعث بهبود تولید ویتامین D3 میشود و تولید چربی‌های سالم روی پوست را تحریک میکند. برای پیشگیری از شوره سر، چند دقیقه ایی از روز، زمانی که نور خورشید خیلی شدید نیست، مثل اوایل صبح یا اواخر بعدازظهر در معرض نور خورشید قرار بگیرید.
۴. استرستان را کنترل کنید
استرس، یکی دیگر از دلایل بروز شوره سر است. استرس و اضطراب میتواند تعادل شیمیایی را در بدن انسان تغییر دهد و باعث ترشح بیش از حد چربی روی پوست و در نتیجه، افزایش میزان شوره سر شود.
برای مدیریت استرستان، مدیتیشن انجام دهید یا از روش‌هایی که به آرامش ذهن و بدنتان کمک میکند، استفاده کنید تا بتوانید استرستان را کنترل کنید.
۵. از شانه یا برس‌های مرغوب استفاده کنید
شانه نکردن روزانه موها نیز یکی از دلایل ایجاد شوره سر است. شانه‌زدن یا برس کشیدن مداوم و صحیح موها باعث از بین بردن پوسته‌های خشک روی پوست سر میشود و همینطور، جریان خون را به سمت پوست سر هدایت می‌کنند که باعث تقویت موهایتان میشود.
نکات مهم درمورد شانه یا برس
- از شانه یا برس‌های مرغوب استفاده کنید.
- شانه یا برستان را با کسی شریک نشوید.
- شانه یا برس را با آبگرم شستشو دهید تا چربی پوست و آلودگی‌ها از روی آن پاک شوند.
- ترجیحاً از شانه‌ها یا برس‌های چربی که دارای خواص بسیار مفیدی هستند، استفاده کنید.پ
درمان شوره سر در منزل
بیشتر وقتها میتوانید شوره سر را در منزل و با مواد سادهای که در اختیار دارید، درمان کنید. نمونههایی از درمانهای خانگی شوره سر عبارتاند از:
۱. درمان شوره سر با ماست
ماست یکی از مواردی است که برای ازبین‌بردن شوره سر عالی است. تنها کافی است چند قاشق ماست ساده و تازه را کمی هم بزنید و روی پوست سرتان بمالید. اجازه دهید ۲۰ دقیقه روی پوستتان بماند و بعد آن را بشویید.
۲. درمان شوره سر با سرکه
سرکه هم یکی از بهترین مواد برای درمان شوره سر است. مقدار کمی سرکه سفید یا سیب را با آب به‌خوبی مخلوط کنید. بعد از اینکه موها را با شامپو شستشو دادید، مقدار کمی از این مخلوط را در کف دستتان بریزید. بر روی پوست سرتان بمالید و اجازه دهید ۱۰ تا ۱۵ دقیقه بماند. بعد موها را کاملاً با آب شستشو دهید و این روش را یک هفته یا در صورت لزوم، دو هفته تکرار کنید.
۳. درمان شوره سر با نارگیل
کمی روغن نارگیل را برروی حرارت غیرمستقیم اجاق و به روش بن‌ماری، گرم کنید و با آن پوست سر خود را به‌آرامی ماساژ دهید. اجازه دهید روغن نارگیل یک شب روی موهایتان بماند و صبح روز بعد، آن را با شامپو شستشو دهید.
۴. درمان شوره سر با روغن درخت چای
روغن درخت چای هم یکی از مواد ضدالتهابی است که برای عارضه‌های پوست و مو میتواند بسیار مفید باشد. کمی روغن درخت چای را در کف دستتان بریزید و با آن پوست سرتان را به‌آرامی ماساژ دهید. بگذارید یک شب روی پوستتان بماند و صبح آن را آبکشی کنید.
۵. درمان شوره سر با لیمو
لیمو هم یکی دیگر از مواد خوب برای درمان شوره سر است. ابتدا موهایتان را با شامپو شستشو دهید. بعد، کمی آبلیمو را روی پوستتان بریزید و آن را ماساژ دهید. به‌خاطر خاصیت اسیدی که آبلیمو دارد، نگذارید بیشتر از ۱ تا ۲ دقیقه روی پوستتان بماند و سریع کار آبکشی را انجام دهید.
۶. درمان شوره سر با تخم‌مرغ
۲ عدد تخم‌مرغ را بشکنید و زرده‌ها و سفیده‌ها را با هم مخلوط کنید. این مخلوط را روی پوست سرتان بمالید و بگذارید یک ساعت روی موهایتان بماند. بعد از یک ساعت، موها را کاملاً بشویید و خشک کنید.
۷. درمان شوره سر با اسپند
اسپند یکی از گیاهان معروف ایرانی است که دود غلیظ آن برای ضدعفونی هوا، دور کردن حشرات و خوشبو کردن فضا استفاده میشود. اسپند همینطور دارای خواص درمانی بسیار زیادی است که یکی از آن‌ها، درمان شوره سر است.
یک قاشق اسپند خشک را آسیاب کنید و با یک لیوان آبجوش مخلوط کنید و بگذارید ۱۵ دقیقه دم بکشد. بعد از اینکه کمی سرد شد، آن را به ریشه موها بمالید. موها را با یک کیسه پلاستیکی بپوشانید و اجازه دهید ۴۵ دقیقه در همان حال بماند. سپس، موها را با آبگرم آبکشی کنید.
درمان مدیکال شوره سر
به طور کلی بیماری خود محدود شونده است و نیازی به اقدام خاصی ندارد. در موارد شدید یا اصرار بیمار میتوان از درمان های موضعی زیر استفاده نمود :
- شامپو کتوکونازول 2 درصد
- شامپو سلنیوم سولفاید 2.5 درصد
- شامپو زینک پیرید
هر یک از شامپو های فوق به مدت 6 ماه باید استفاده شود به طوریکه در ماه اول هفته ای دو بار، ماه دوم هفته ای یکبار، ماه سوم هر دو هفته یکبار. برای ماههای چهارم پنجم و ششم هم بصورت ماهی یکبار از شامپو استفاده میشود.
بهتر است هر بار استفاده حدود 10-15 دقیقه شامپو روی سر بماند
به طور کلی اگر در سر ضایعه قرمز مترشحه و یا دلمه دار وجود داشته باشد یا طاسی سکه وجود داشته باشد و یا بعد از یک دوره درمان بهبودی حاصل نشود. حتما به پزشک مراجعه کنید.
منبع : www.paziresh24.com + نویسنده مطلب
جمع آوری و تهیه شده در سایت دلیا || www.dlea.ir
